Słownik pojęć

Wyniki dla hasła: Napęd / Napęd pośredni wychwytu

  • Pośredni napęd wychwytu (patrz: Napęd / Napęd pośredni wychwytu)

  • Napęd pośredni wychwytu

    urządzenie zapewniające stały moment napędowy, stosowane w zegarze wieżowym. Urządzenie to czyni wychwyt zegara niezależnym od oporów ruchu wskazówek (np. wskutek silnego wiatru lub siadania na nich ptaków) oraz od zbyt dużego momentu napędowego.

  • Napęd obciążnikowo-strunowy

    urządzenie napędowe składające się z bębna napędowego i nawiniętego na nim cięgna z zawieszonym na nim za pośrednictwem krążka obciążnikiem. Pod wpływem siły ciężkości działającej na obciążnik na bębnie napędowym powstaje moment, który za pośrednictwem przymocowanego do bębna koła zapadkowego i zapadki jest przenoszony na koło napędowe, napędzające przekładnię chodu.

  • Napęd obciążnikowo-łańcuchowy

    Urządzenie napędowe, składające się z koła łańcuchowego i przewieszonego przez nie łańcucha z zaczepionym na jego końcu obciążnikiem. Drugi koniec łańcucha zwiesza się swobodnie. Tarcze boczne i, obejmujące koło łańcuchowe, ułatwiają zazębianie się łańcucha z kołem. Koło zapadkowe, obydwie tarcze i koło łańcuchowe są umocowane na tulei, która jest mocno wtłoczona na oś napędową. Na tej osi jest umieszczone koło napędowe z przymocowaną do jego ramienia zapadką, zazębiającą się z kołem zapadkowym. Pod wpływem siły ciężkości działającej na obciążnik na kole łańcuchowym powstaje moment, który za pośrednictwem urządzenia zapadkowego jest przenoszony na koło napędowe napędzające przekładnię chodu.

  • Napęd elektryczny wahadła

    Napęd, w którym wahadło otrzymuje impulsy bezpośrednio od elektromagnesu albo pośrednio przez sprężynkę. W zależności od zasady działania rozróżnia się urządzenie sterujące napędu elektrycznego wahadła:

    • stykowe, w których obwód elektryczny jest zwierany przez styki uruchamiane przez wahadło
    • bezstykowe - indukcyjne, w których obwód cewki roboczej (napędowej) jest zamykany przez tranzystor sterowany impulsami wzbudzanymi w cewce sterującej, na którą oddziałuje magnes trwały przymocowany do wahadła i poruszający się względem nieruchomych cewek
    • bezstykowe - fotoelektryczne, w których elektromagnes napędowy jest sterowany przez układ elektroniczny z fotodiodą, zasłanianą przed światłem żarówki przysłoną przymocowaną do wahadła.

  • Napęd elektryczny balansu

    Urządzenie napędowe, w którym balans otrzymuje impuls energii od elektromagnesu, składającego się z cewki i magnesu trwałego. W ten sposób balans staje się zespołem napędowym dla mechanizmu zegarowego. Balans napędzany elektrycznie może otrzymywać impulsy bezpośrednio od elektromagnesu lub pośrednio przez sprężynkę, którą napina elektromagnes. Impulsy energii udzielane przez sprężynkę są stałe i nie zależą od zmian napięcia prądu zasilającego. W zależności od zasady działania rozróżnia się urządzenia napędowe balansu elektromagnetyczne, w których impuls napędowy powstaje wskutek działania nieruchomego elektromagnesu na zworę zamocowaną na osi balansu, oraz urządzenia napędowe magnetoelektryczne, w których impuls napędowy powstaje w wyniku działania pola magnetycznego cewki na pole magnetyczne magnesu trwałego, przy czym cewka jest przymocowana do szkieletu mechanizmu, a magnes do balansu lub odwrotnie.

  • Zastawka napędu

    urządzenie w budziku z jedną sprężyną napędową, zabezpieczające przed całkowitym rozwinięciem się sprężyny napędowej podczs sygnału. Na wałku sprężyny jest osadzony zębnik, który podczas sygnału obraca koło w kierunku oznaczonym strzałką, gdy występ koła oprze się o zęby zębnika, sygnał ustaje. Podczas nakręcania budzika koło obraca się w kierunku odwrotnym aż do miejsca, w którym nie ma zębów. Sprężynka zapobiega całkowitemu wyzębieniu się koła z zębnika.

  • Wskaźnik rezerwy napędu / Wskaźnik rezerwy chodu

    urządzenie wskazujące stan napięcia sprężyny napędowej w zegarkach z naciągiem automatycznym. Wskazuje, na ile godzin chodu jest w danej chwili naciągnięta sprężyna napędowa zegarka. Wskaźnik może być umieszczony na tarczy, od spodniej strony, lub na boku koperty zegarka.

  • Wahadło napędowe (patrz: Napęd elektryczny wahadła)

  • Sprężyna napędowa

    twarda i elastyczna taśma stalowa, w której gromadzi się energię potencjalną przez nawinięcie na wałek. Energia ta umożliwia napędzanie mechanizmu zegarowego. Do wyrobu sprężyn zegarowych używa się stali węglowej lub krzemowej, którą walcuje się aż do uzyskania kształtu taśmy. Powierzchnie taśmy dokładnie się szlifuje i poleruje, następnie hartuje lub utwardza przez walcowanie na zimno. Znane są, także specjalne stopy na sprężyny napędowe do zegarków pod nazwami: niwafleks, elgiloj, których głównym składnikiem jest kobalt (40=50%), inne składniki to: chrom, nikiel, molibden, mangan, beryl, żelazo i węgiel; s.n. z tych stopów są niełamliwe, nierdzewne i niemagnetyczne. Odznaczają się białą wypolerowaną powierzchnią z lekkim żółtawym połyskiem. (źródło)

  • Rezerwa napędu

    stan energetyczny akumulatora energii od chwili ponownego włączenia naciągu do zupełnego wyczerpania się energii, mierzony w jednostkach czasu. Zasadniczy czas działania zegara zawiera się między włączaniem i wyłączaniem naciągu. Rezerwa napędu jest dodatkowym czasem pracy zegara (zob. pojemność napędu).

  • Regulator napędowy (patrz: Napęd elektryczny balansu)

  • Przekładnia napędu

    jedno lub dwustopniowa przekładnia przyśpieszająca, która dostarcza energię od sprężyny lub obciążnika do przekładni chodu. Od przełożenia przekładni napędu zależy, jak długo zegar będzie chodził po jednym nakręceniu. Czas chodu po jednym... zobacz więcej

  • Pojemność napędu

    stan energetyczny akumulatora energii mierzony czasem, w jakim zegar może działać prawidłowo od chwili pełnego naładowania do zupełnego wyładowania tego akumulatora. Akumulatorem energii w zegarach mechanicznych jest napięta sprężyna napędowa lub zawieszony na cięgnie obciążnik. Określając czas trwania tego stanu symbolicznym odcinkiem. Pojemność napędu będzie całkowitym czasem prawidłowego działania zegara od chwili zupełnego nakręcenia aż do wyczerpania energii. Dodatkowy czas pracy zegara jest rezerwą napędu. W zegarach z naciągiem elektrycznym o dużej pojemności napędu zasadniczy czas pracy zegara będzie większy niż w zegarach o małej pojemności napędu. W zegarach z napędem sprężyną śrubową, naciąganą co 3-4 min, włączanie naciągu następuje zaraz po napięciu wstępnym. Zegary takie nie mają rezerwy napędu, gdyż czas ich pracy równa się pojemności napędu.

  • Oś napędowa

    oś przekładni napędu z tygodniową rezerwą napędu. Na osi napędowej jest osadzone koło napędowe zazębiające się z zębnikiem minutowym.

  • Napęd sprężynowy w zegarkach

    Napęd sprężynowy w zegarkach Urządzenie napędowe stosowane w zegarkach kieszonkowych i mechanicznych zegarkach naręcznych. Bęben, w którym mieści się sprężyna napędowa, w całości jest wykonany przez toczenie. Otwory w dnie bębna i pokrywce stanowią ułożyskowanie bębna na wałku. Funkcję koła zapadkowego spełnia jedno z kół zębatych urządzenia naciągowego, które ma zęby o zarysie ewolwentowym lub zegarowym. Zapadka, dociskana sprężynką, ma dwa zęby, aby po naciągnięciu sprężyny napędowej koło zapadkowe mogło się nieco cofnąć i zluzować zbyt zaciśnięte zwoje sprężyny (zob. urządzenia zapadkowe cofające). Sprężyna swym zewnętrznym końcem napędza bęben zaopatrzony w wieniec zębaty zazębiający się z pierwszym zębnikiem przekładni chodu. Naciąganie sprężyny odbywa się przez obrót wałka w tym kierunku, w jakim obraca się bęben podczas napędzania przekładni. Wałek obraca się tylko podczas naciągania sprężyny.

  • Napęd sprężynowy w zegarach

    Urządzenie napędowe stosowane w zegarach i budzikach mechanicznych. Napęd ze sprężyną swobodną (bez bębna) jest stosowany w tanich zegarach i budzikach popularnych. Sprężynę zaczepia się zewnętrznym końcem na filarku (słupku), a wewnętrznym - na wałku. Na wałku tym jest zamocowane koło zapadkowe, które współpracuje z zapadką, zamocowaną na kole napędowym. Koło to jest umieszczone obrotowo na tulei koła zapadkowego i dociskane do niego sprężynką talerzykową. Podczas zwijania sprężyny koło napędowe nie obraca się, gdyż jest zazębione z zębnikiem minutowym przekładni chodu. Po nakręceniu zegara naciągnięta sprężyna opiera się swym zewnętrznym końcem o filarek szkieletu, a wewnętrznym końcem obraca wałek wraz z kołem zapadkowym i przez zapadkę także koło napędowe w kierunku przeciwnym do kierunku nakręcania zegara.

  • Napęd sprężynowy

    urządzenie napędowe zegara, w którym energia jest zgromadzona w sprężynie napędowej. W napędach sprężynowych stosuje się sprężyny spiralne taśmowe pracujące na zginanie. Sprężyna napędowa jest nawinięta na wałku, na którym jest zahaczony jej koniec wewnętrzny, natomiast koniec zewnętrzny może być przymocowany do szkieletu mechanizmu (jeśli sprężyna pracuje bez bębna) albo do wewnętrznej ścianki bębna sprężyny (jeśli sprężyna jest umieszczona w bębnie). Jeżeli sprężyna pracuje bez bębna, napęd odbywa się wewnętrznym końcem sprężyny, a jeśli pracuje w bębnie, napęd odbywa się zewnętrznym końcem sprężyny. Gdy sprężyna pracuje w bębnie, można i drugi jej koniec wykorzystać do napędzania drugiego, dodatkowego mechanizmu (np. budzenia) – wtedy będzie to napęd obydwoma końcami sprężyny.

  • Napęd pomocniczy

    napęd zasilający energią mechanizm chodu zegara w czasie jego nakręcania. W zegarach ze zwykłym napędem obciążnikowym moment napędowy zanika podczas nakręcania, co jest niedopuszczalne w zegarach dokładnych, zwłaszcza z wychwytem Grahama.

  • Napęd obciążnikowy

    urządzenie napędowe zegara, w którym energia potencjalna jest zgromadzona w zawieszonym na cięgnie obciążniku, podlegającym działaniu siły ciężkości (grawitacji). Rodzaj cięgna, na którym jest zawieszony obciążnik, zależy od wielkości i konstrukcji zegara – w zegarach wieżowych obciążniki są zawieszone na stalowych lub konopnych linach, w zegarach domowych cięgnem jest zwykle łańcuch lub struna, stąd napęd obciążnikowo-łańcuchowy i napęd obciążnikowo-strunowy.

  • Napęd magnetoelektryczny (patrz: Napęd elektryczny balansu)

  • Napęd

    urządzenie służące do zasilania mechanizmu zegarowego energią napędową. Głównym zadaniem napędu jest dostarczanie energii potrzebnej do utrzymania w ruchu regulatora chodu i do pokonania oporów ruchu przekładni zębatej i innych poruszających się zespołów mechanizmu. Do zasilania może być wykorzystana energia mechaniczna lub elektryczna. W zegarach z napędem mechanicznym regulatora wykorzystuje się energię zawieszonego obciążnika lub energię napiętej sprężyny - stąd nazwy:

    • napęd obciążnikowy
    • napęd sprężynowy
    W zegarach z napędem elektrycznym regulatora wykorzystuje się energię elektryczną (zob. Napęd elektryczny balansu, Napęd elektryczny wahadła). (źródło)

  • Magnetoelektryczny napęd (patrz: Napęd elektryczny balansu)

  • Koło napędowe

    wieniec zębaty bębna sprężyny w zegarach o napędzie sprężynowym. Koło zębate osadzone na osi napędowej i połączone z kołem łańcuchowym o napędzie obciążnikowo-łańcuchowym lub z bębnem napędowym w zegarach o napędzie obciążnikowo-strunowym; koło napędowe mechanizmu chodu napędza zębnik minutowy osadzony na osi minutowej w zegarach z codziennym naciągiem lub zębnik dodatkowy w zegarach z cotygodniowym naciągiem; koło napędowe mechanizmu bicia napędza zębnik koła bicia lub zębnik koła dodatkowego. (źródło)

  • Elektryczny napęd wahadła (patrz: Napęd elektryczny wahadła)

  • Elektryczny napęd balansu (patrz: Napęd elektryczny balansu)

  • Cewka napędowa (robocza) balansu

    cewka stosowana w połączeniu z cewką sterującą w zegarach i zegarkach z magnetoelektrycznym napędem balansu ze sterowaniem bezstykowym (tranzystorowym) . Obie cewki są przymocowane nieruchomo do mechanizmu. Cewka napędowa jest włączana w obwód kolektorowy tranzystora. Wytworzone wskutek przepływu prądu przez cewkę pole magnetyczne współdziała z polem magnetycznym magnesów trwałych umocowanych na balansie, dzięki czemu powstaje siła działająca na balans jako impuls napędowy (zobacz Napęd elektryczny balansu).

  • Bęben napędowy

    element urządzenia napędowego zegara, na którym nawija się cięgno z zawieszonym na nim obciążnikiem. W zegarach wieżowych, w których cięgnem jest lina, stosuje się gładkie bębny metalowe, dawniej stosowano drewniane. W zegarach domowych, w których cięgnem jest struna lub żyłka nylonowa, mają zastosowanie bębny mosiężne ze śrubowym rowkiem na obwodzie.

  • Zębnik pośredni

    element przekładni chodu, znajdujący się na osi pośredniej, napędzany przez koło minutowe.

  • Koło pośrednie

    koło należące do przekładni chodu osadzone na osi pośredniej, napędzanej przez koło minutowe; napędza zębnik sekundowy osadzony na osi sekundowej. (źródło)